W dniu 20 lutego 2023 r. ogłoszona została przez Ministra Zdrowia nowa lista produktów refundowanych, która weszła w życie w 1 marca 2023 r.
Lista (a ściślej – wykaz) obwieszczana jest w dzienniku urzędowym ministra właściwego do spraw zdrowia co najmniej na 7 dni przed dniem, na który ustala się wykazy refundowanych produktów, o czym stanowi art. 37 Ustawy z 12.05.2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (dalej „UoRef” lub „ustawa”).
Zgodnie ze Statystykami przedstawionymi przez ministerstwo w Obwieszczeniu refundacyjnym (68), w porównaniu do obwieszczenia 67, zawiera ono następujące zmiany:
1. W związku z wydaniem pozytywnych decyzji o objęciu refundacją ogółem do wykazu zostały dodane 92 produkty bądź nowe wskazania.
2. Dla 97 produktów wprowadzono obniżki urzędowych cen zbytu (od 0,02 zł do 3 896,40 zł)
3. Dla 67 produktów podwyższono urzędowe ceny zbytu (od 0,38 zł do 2 160,00 zł).
4. Dla 328 pozycji w obwieszczeniu spadnie dopłata pacjenta (od 0,01 zł do 452,70 zł).
5. Dla 601 pozycji w obwieszczeniu wzrośnie dopłata pacjenta (od 0,01 zł do 196,80 zł).
6. Dla 385 produktów ulegną obniżeniu ceny detaliczne brutto (od 0,01 zł do 4 140,02 zł).
7. Dla 180 produktów wzrosną ceny detaliczne brutto (od 0,01 zł do 45,55 zł).
8. W związku z wpłynięciem wniosków o skrócenie terminu obowiązywania decyzji refundacyjnych lub upłynięciem terminu obowiązywania decyzji refundacyjnych lub odmową refundacji na kolejny okres w obwieszczeniu nie znajdzie się 36 produktów bądź wskazań figurujących w poprzednim obwieszczeniu.
[W zasadzie, to nie „Obwieszczenie zawiera zmiany”, jak stwierdzono w podsumowaniu, a raczej „obwieszcza się, że (…), wprowadzone zostały zmiany w wykazach”, względnie „Obwieszczeniem ogłasza się wykaz (…) zawierający zmiany”, ale to już drobiazg semantyczny. {Obwieszczenie} (def.) – podanie do publicznej wiadomości przez organ państwowy faktu dokonania określonej czynności lub ogłoszenia aktu prawnego.]
Zwyczaj prezentowania statystyk w ramach obwieszczenia jest stosunkowo nowy, po raz pierwszy pojawił się w Obwieszczeniu Refundacyjnym nr 58 z 21.06.2021 r (z wykazem obowiązującym od 1 lipca 2021 r.).
Czy prezentowane statystyki mają wartość informacyjną i poznawczą, a jeśli tak, to dla kogo, jak je czytać i co z nich wynika?
Aby właściwie zrozumieć treść prezentowanych statystyk, należy sięgnąć do tekstu UoRef i wprost zawartych tam definicji lub wywieźć je z treści ustawy.
urzędowa cena zbytu (”UCZ”) – cenę zbytu leku, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego, wyrobu medycznego ustaloną w decyzji administracyjnej o objęciu refundacją, uwzględniającą należny podatek od towarów i usług;
UCZ w terminologii i systematyce ustawy, jest niejako ceną wyjściową, która zanim dotrze do pacjenta, stanie się jeszcze ceną hurtową (po powiększeniu UCZ o urzędową marżę hurtową oraz należny podatek od towarów i usług), a następnie ceną detaliczną (po powiększeniu UCZ o urzędową marżę hurtową i urzędową marżę detaliczną oraz należny podatek od towarów i usług).
dopłata pacjenta – kwota, jaką pacjent zobowiązany będzie dopłacić do ceny zakupu produktu w aptece (ceny detalicznej) ponad limit finasowania czyli kwotę refundowaną przez NFZ.
Zgodnie z ustawą, objęcie określonego produktu refundacją, oznacza że będzie on dostępny dla pacjenta (w zależności od treści decyzji):
- bezpłatnie,
- za odpłatnością ryczałtową (obecnie 3,20 zł) lub
- za odpłatnością w wysokości 30% albo 50% ich limitu finansowania
– do wysokości limitu finansowania i za dopłatą w wysokości różnicy między ceną detaliczną a wysokością limitu finansowania, gdzie limit finansowania oznacza tą część ceny, którą pokryje NFZ.
cena detaliczna brutto – cena końcowa produktu dla pacjenta, w definicji ustawowej to po prostu cena detaliczna, przy której dodatkowo podkreślono jej końcowy charakter i ostateczną dla pacjenta wysokość.
Poza tym, zestawić należy określenia obniżek i spadków, podwyżek i wzrostów (w odpowiednich formach) z zaprezentowanymi liczbami, z których ma wynikać, że statystycznie sytuacja pacjentów ulegnie poprawie (przeważa spadek cen i dopłat pacjentów nad ich wzrostami).
Czy rzeczywiście tak jest i czy zaprezentowana statystyczna lub matematyczna różnica wprost przekłada się na lepszą sytuację pacjentów, większą dostępność leków, programów lekowych lub terapii?
Wydaje się, że odpowiedź twierdząca byłaby co najmniej kontrowersyjnym uproszczeniem. Refundacja jest rozwiązaniem systemowym, na poziomie budżetowym, ale zdrowie ma znaczenie w jak największym stopniu indywidualne (w tym kontekście warto choćby zwrócić uwagę na treści pkt 8) Statystyk).
Poniżej link do Obwieszczenia z listami i załącznikami:
